Voor de een is het sleutelen aan de fiets een haast therapeutische bezigheid, teruggetrokken in de eigen man cave, de ander gooit zijn trouwe tweewieler na de koeriersdienst in de hoek van schuur in de veronderstelling dat dat ding de volgende keer gewoon weer zijn werk doet. Hoor jij bij laatstgenoemde groep, dan weet je dat vroeg of laat het zwaard van Damocles valt. Nu beschikt niet iedereen over de tijd, ruimte of vaardigheden om de koeriersfiets in goede conditie te houden. Maar welke gewoontes zouden wij onszelf toch echt moeten aanleren om zo lang mogelijk zonder problemen te kunnen fietsen? We vroegen het collega Peter Valkema, Coördinator Bezorgservice voor Velomedi en fietsenmaker.
Je ketting verlangt zo nu en dan een beetje extra aandacht. Controleren, periodiek reinigen en smeren, het zijn enkele klusjes die je jezelf eigen zou moeten maken.
Controleren. Zeker als je met een vast verzet fietst is het belangrijk om te controleren of de ketting niet te slap hangt. De ketting mag niet meer dan een centimeter op en neer kunnen bewegen. Is het meer? Dan moet je hem strakker zetten door je achterwiel een stukje naar achter te stellen.
Check verder of je geen schade, slijtage of roest aan de ketting ziet. Een kettingmeter is een handig hulpmiddel om te bepalen of je 'm moet vervangen. Wacht je namelijk te lang, dan zullen ook kransjes en kettingblad slijten.
Reinigen en smeren. Met name in de herfst en winter is het van belang ketting en tandwielen schoon te houden. Maar ook in de zomer kan zand je fiets en ketting parten spelen.
1. Breng wat (biologische) ontvetter – Peter zelf zweert overigens bij lampolie – aan op een oude handdoek en wrijf daarmee je ketting, tandwielen en derailleurwieltjes schoon. Een kwast of oud tandenborsteltje helpt bij het goed verwijderen van zand en vuil.
2. Mocht je ketting erg vuil zijn dan herhaal je voorgaande.
3. Gebruik een schone droge oude doek om ketting, tandwielen en derailleur droog te maken. Laat alles vervolgens goed opdrogen.
4. Na het reinigen dien je de ketting te smeren.
Smeren. Een van de essentiële onderhoudstaken is het periodiek smeren van de ketting, zeker ook als je ‘m net hebt gereinigd. Gebruik voor dit klusje goede olie. Goedkope fietskettingolie of olie die er niet voor is bestemd kun je beter links laten liggen. Er zijn tegenwoordig ook meer milieuvriendelijke alternatieven, een interessant onderwerp voor een ander blogartikel, voor nu gaat het te veel de diepte in. Laat je voorlichten door de fietsenmaker.
Mocht je de ketting net hebben gereinigd, breng de olie pas aan als de ketting helemaal droog is. Gebruik hierbij niet te veel olie (of wax) en breng het alleen aan bij de rollertjes van de kettingschakels, dus niet aan de buitenzijde van de ketting. Breng de olie dan ook drupje voor drupje aan. Geen spray, niet je ketting laten draaien en de flacon olie ertegenaan houden, want anders wordt de ketting te vet van buiten en je verspilt zo bovendien veel olie.
Overtollig vet trekt makkelijk vuil aan, daarom dient de rest van je ketting droog en schoon te zijn. Haal de ketting – nadat je de olie hebt laten intrekken – langs een droge doek, zo verwijder je eventuele olieresten aan de buitenzijde.
Check regelmatig of je remblokjes niet zijn versleten. Een remblokje vervangen doe je eenvoudig met een steek- of inbussleutel. Zorg daarnaast dat je remkabels altijd voldoende strak staan, je wilt tijdens je dienstrit immers te allen tijde een noodstop kunnen maken.
Controleer regelmatig het loopvlak van de banden op vastzittende steentjes, stukjes glas et cetera, en verwijder het. Zo verklein je de kans op een lekke band.
“Hoe minder 'toeters en bellen' op je fiets, hoe minder er stuk kan gaan. Daarom rijd ik op een oud stalen racefietsje met een vast (fixed) verzet, met spatborden tegen natte voeten en achterste.”
Peter valkema, Coördinator Bezorgservice velomedi/eigenaar Fietsen van Staal
Over Peter Valkema
Peter Valkema, zelfverklaard fietsgek, is Coördinator Bezorgservice namens Velomedi. Naast dit werk, en zijn werk als redacteur/vertaler, voert hij het ambacht van fietsenmaker uit. Neem vooral eens een kijkje op Fietsen van Staal, zijn eigen bedrijf.
Peter gaat nooit op pad zonder reservebandje, een 'fiets-multitool' en een klein flesje kettingolie in de tas. “En natuurlijk ga ik op die fiets niet van huis zonder steeksleutel 15, voor de wielmoeren.”
